Cảnh báo tỷ lệ trẻ thiếu sắt ở Việt Nam – có thể con bạn cũng đang thiếu sắt

Tỷ lệ trẻ thiếu sắt ở Việt Nam luôn nằm trong top cao so với các nước khu vực Đông Nam Á. Theo kết quả điều tra của Viện dinh dưỡng quốc gia, Việt Nam có khoảng 60-70% trẻ em dưới 5 tuổi thiếu sắt. Nghĩa là cứ 3 trẻ thì có một trẻ thiếu sắt. Bạn có nghĩ, con mình đang nằm trong top này. 

Tỷ lệ trẻ thiếu sắt nhiều, bố mẹ chớ thờ ơ

Theo cuộc điều tra của Viện Dinh dưỡng quốc gia trong giai đoạn từ năm 2019 đến 2020, Việt Nam đang đối mặt với tình trạng về dinh dưỡng của trẻ em, với tới 60% trẻ em dưới 5 tuổi thiếu kẽm và một tỉ lệ đáng lo ngại là cứ 3 trẻ thì có 1 trẻ thiếu sắt. Hiện tình trạng thiếu máu dinh dưỡng ở trẻ em vẫn duy trì ở mức cao.

Lòng bàn tay vàng vọt, xanh xao là một trong những biểu hiện có thể thiếu máu thiếu sắt

 

Sắt là một nguyên tố quan trọng trong việc hình thành hồng cầu, giúp mang oxy đến các cơ quan và mô trong cơ thể. Trẻ em bị thiếu sắt dẫn đến tình trạng thiếu máu, làm cơ thể trở nên mệt mỏi, xanh xao, khiến trẻ ăn không ngon miệng khi ăn, tăng cân chậm, làm suy giảm hệ thống miễn dịch và làm tăng nguy cơ mắc bệnh. Ngoài ra, số trẻ nằm trong tỷ lệ trẻ thiếu sắt thường hay cáu kỉnh và có khả năng tập trung chú ý kém.

Vai trò quan trọng của sắt với trẻ nhỏ 

Thiếu sắt gây mệt mỏi và làm suy yếu cơ thể của trẻ. Từ đó, trẻ phát triển kém. Vì thế, việc bổ sung sắt đầy đủ và kịp thời là cực kỳ quan trọng.

Dù chỉ có một lượng nhỏ trong cơ thể, sắt đóng vai trò vô cùng quan trọng trong sự sống bởi những chức năng như sau:

  • Hỗ trợ chức năng hô hấp: Sắt cần thiết để tạo hemoglobin, giúp vận chuyển oxy từ phổi đến các cơ quan.
  • Tham gia vào quá trình hô hấp cơ: Sắt hỗ trợ tạo myoglobin, một sắc tố quan trọng trong cơ bắp.
  • Đóng vai trò trong hoạt động của enzyme: Sắt tham gia vào cấu trúc của nhiều enzyme, đặc biệt trong chuỗi hô hấp, có vai trò vận chuyển điện tích.
  • Tăng cường hệ thống miễn dịch: Sắt là thành phần của các enzyme miễn dịch.

Sắt là một thành phần thiết yếu cho mọi người, nhưng đối với trẻ em, nó càng quan trọng hơn do nhu cầu tăng cao. Trẻ em đặc biệt dễ bị thiếu sắt, vì nhu cầu sắt trong giai đoạn còn bú mẹ gấp 7 lần so với người lớn tính theo trọng lượng cơ thể.

Vai trò quan trọng nhất của sắt là cùng với protein tạo nên huyết sắc tố (hemoglobin), giúp vận chuyển oxy trong máu. Tỷ lệ trẻ thiếu sắt tăng cao khiến tình trạng thiếu máu ở trẻ nhỏ càng báo động.

Khi thiếu máu, khả năng vận chuyển oxy của hồng cầu giảm, dẫn đến thiếu oxy tại các tổ chức, đặc biệt là tim, cơ bắp và não. Từ đó, khiến tim trẻ đập nhanh và dễ gặp các bệnh về tim mạch.

Tỷ lệ trẻ thiếu sắt cao – Vì sao nên bổ sung sắt cho trẻ từ tháng thứ 4

Lượng sắt tích trữ trong cơ thể của thai nhi vào 3, 4 tuần cuối thai kỳ sẽ đảm bảo cho bé sử dụng trong 4 tháng đầu đời, miễn là mẹ đã sinh đủ ngày đủ tháng và duy trì chế độ ăn uống dinh dưỡng hợp lý trong thời gian mang thai.

Mặc dù lượng sắt trong sữa mẹ không nhiều, chỉ khoảng 0,35mg trong 1 lít sữa mẹ, nhưng sau 4 tháng, hàm lượng sắt này giảm xuống chỉ còn khoảng 0,9mg/lít. Vì vậy, để đảm bảo bé đủ lượng sắt cần thiết, bé phải uống từ 17 đến 20 lít sữa mẹ mỗi ngày.

Tuy nhiên, tỷ lệ hấp thu sắt từ thức ăn khá thấp, chỉ từ 5-15%, đặc biệt là từ các nguồn đạm động vật như trứng, thịt bò, ghẹ, hàu… Khi bé bắt đầu ăn dặm, thường là tinh bột trước và sau đó mới dần tập ăn các nguồn đạm, điều này dẫn đến tình trạng thiếu nhiều vi chất dinh dưỡng, đặc biệt là sắt.

Tỷ lệ trẻ thiếu sắt vẫn đang tăng cao. Trẻ thiếu sắt thường mệt mỏi, tập trung và học hành kém (Ảnh minh họa)

Hơn nữa, trẻ em có nguy cơ dễ bị nhiễm giun sán và rối loạn tiêu hóa thường xuyên, làm giảm khả năng hấp thu sắt.

Do đó, khi bé đạt đến 4 tháng tuổi, tỷ lệ trẻ thiếu sắt thường có xu hướng gia tăng.

Trường hợp sinh non, sinh con nhẹ cân, đa thai, hoặc bào thai suy dinh dưỡng là những trường hợp bé không nhận đủ sắt và các vi chất khác từ mẹ trong giai đoạn thai kỳ, điều này làm bé thiệt thòi. Bố mẹ cần lưu ý bổ sung sắt cho bé theo hướng dẫn của bác sĩ để đảm bảo đủ vi chất cho sự phát triển của bé. Theo đó, có thể trẻ được chỉ định bổ sung sắt từ tuần thứ 2.

Trẻ thiếu sắt phải chịu những ảnh hưởng gì?

Dưới đây là những biểu hiện phổ biến của trẻ bị thiếu máu do thiếu sắt:

  • Da trẻ xanh xao, đặc biệt là ở lòng bàn tay, bàn chân, vành tai và mí mắt; niêm mạc nhợt nhạt, lưỡi nhợt, nhẵn do mất hoặc mòn gai lưỡi.
  • Lông, tóc và móng của trẻ khô, dễ gãy.
  • Trẻ thường cảm thấy mệt mỏi, phản ứng chậm chạp, hay buồn ngủ, ít tập trung, ít đùa nghịch, cáu gắt và chán ăn.
  • Trong trường hợp thiếu sắt nặng, trẻ có thể xuất hiện triệu chứng hoa mắt, chóng mặt, khó thở khi vận động mạch, rối loạn tiêu hoá, và khó tăng cân

Trẻ thiếu sắt nghiêm trọng kéo dài có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm sau:

  • Tăng nguy cơ mắc các bệnh nhiễm trùng, giảm trí nhớ và khả năng tập trung trong học tập, giảm khả năng vận động.
  • Sưng phù tay chân và rối loạn nhịp tim, khó thở.
  • Trẻ có thể mắc hội chứng pica, một rối loạn hành vi khiến trẻ thèm ăn những vật không phải thức ăn như đất sét, sơn, bụi bẩn,… Điều này có thể gây nguy cơ nhiễm độc cơ thể và suy giảm thể chất cũng như nhận thức của trẻ.

Vì vậy, tỷ lệ trẻ thiếu sắt ở Việt Nam vẫn đang cao. Để phòng ngừa và điều trị trẻ thiếu sắt hiệu quả, bố mẹ cần chú ý đến việc cung cấp đủ chất dinh dưỡng trong thức ăn cho con, đồng thời nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, nên đưa trẻ đến bác sĩ để được tư vấn và điều trị kịp thời.

Mẹ có thể xem thêm thứ tự bổ sung: Sắt, D3K2, men vi sinh để con hấp thu tốt nhất, đề kháng tốt nhất

TRUNG TÂM SỨC KHỎE NHI KHOA CENICA

Fanpage: https://www.facebook.com/ttsknkcenica.offical/

Youtube: https://www.youtube.com/@TruongminhdatCenica

Đăng ký sắt tại đây: