Trên thị trường có nhiều loại thuốc hạ sốt khác nhau, tuy nhiên loại thuốc hạ sốt nào dùng được cho trẻ em và cách sử dụng thuốc như thế nào cho đúng thì không phải bậc phụ huynh nào cũng biết.
Danh Mục
1. Các loại thuốc hạ sốt cho bé
Trong danh mục các loại thuốc hạ sốt được sử dụng có 3 loại bao gồm:
Thuốc Paracetamol
Paracetamol (hay còn gọi là Acetaminophen) là loại thuốc hạ sốt an toàn và hiệu quả dành cho trẻ em được hầu hết các bác sĩ nhi khoa khuyên dùng. Khoảng cách giữa 2 liều dùng thông thường là mỗi 4 đến 6 giờ, tuy nhiên trường hợp trẻ bị suy thận, khoảng cách giữa các lần dùng thuốc tối thiểu là 8 giờ.
- Dạng gói bột: Dạng này thường có mùi hương thơm của các loại trái cây như cam, chanh, dâu…có vị ngọt rất hợp với sở thích của trẻ, trẻ sẽ không sợ khi sử dụng, được sử dụng rất tiện lợi, khi trẻ sốt chỉ cần pha thuốc với nước sôi nguội là có thể cho trẻ uống, hiệu quả hạ sốt nhanh vì dược chất Paracetamol dễ dàng được hấp thụ từ dạ dày và ruột vào máu chỉ sau khi uống khoảng 15 phút – 30 phút. Dạng gói được bào chế dưới những hàm lượng thông thường là 80mg, 150mg và 250mg. Lựa chọn hàm lượng tùy thuộc vào cân nặng của trẻ
- Dạng sirô: Dễ sử dụng cho trẻ, hàm lượng thông dụng là Paracetamol 80mg/5ml, 150mg/5ml hoặc 250mg/5ml. Dạng này có nhiều mùi vị khác nhau, giúp trẻ uống thuốc được thuận lợi hơn và hiệu quả hạ sốt cũng tương tự như với loại hạ sốt dạng gói bột.
- Dạng viên đạn (viên hạ sốt đặt hậu môn): Loại này thường được sử dụng trong trường hợp trẻ sốt kèm theo nôn nhiều không uống được, sốt cao co giật hay khi trẻ ngủ bố mẹ không muốn đánh thức. Dạng này được bào chế với 3 hàm lượng thông thường là 80mg, 150mg và 300mg.
- Loại 80mg dùng cho trẻ từ 4-6kg
- Loại 150mg dùng cho trẻ có cân nặng từ 7-12kg
- Loại viên đạn 300mg dùng cho trẻ từ 13-24kg. Lưu ý dạng tá dược qua đường hậu môn thường có tác dụng hạ sốt chậm hơn dạng uống ( gói bột hoặc sirô ) khoảng 15 – 20 phút. Nếu nhà có trẻ em từ 6 tháng đến 6 tuổi nên dự trữ loại thuốc này trong tủ lạnh, đề phòng trẻ sốt cao co giật.
Thuốc Ibuprofen:
Tác dụng hạ sốt mạnh và kéo dài thời gian hạ sốt hơn so với Paracetamol, tuy nhiên việc dùng Ibuprofen phải có chỉ định và sự theo dõi chặt chẽ của bác sĩ vì thuốc hạ sốt dạng này có rất nhiều tác dụng phụ. Liều dùng 7-10 mg/kg mỗi 6-8 giờ đường uống. Chống chỉ định dùng thuốc Ibuprofen để hạ sốt trong các trường hợp sau:
- Không được dùng cho trẻ khi bị loét dạ dày, xuất huyết tiêu hóa, thuỷ đậu.
- Trẻ nghi ngờ hay bị sốt xuất huyết.
- Trẻ có tiền sử dị ứng với Ibuprofen, với Aspirin và với các thuốc chống viêm không steroid khác.
- Trẻ bị hen suyễn hay bị viêm phế quản co thắt, rối loạn chảy máu, bệnh tim mạch, suy gan hoặc suy thận.
- Hạn chế sử dụng cho trẻ em dưới 6 tháng tuổi.
Thuốc Ibuprofen tại Việt Nam thường ít khi được chỉ định dùng cho trẻ em do một số nguyên nhân như:
- Có nhiều tác dụng không mong muốn hơn so với thuốc Paracetamol
- Do tỷ lệ bệnh Sốt xuất huyết ở Việt Nam cao, nên Ibuprofen ít được sử dụng.
Phần lớn các bác sĩ kê thuốc hạ sốt cho trẻ là loại Paracetamol đơn thuần.
Thuốc Aspirin:
Được khuyến cáo không sử dụng cho trẻ em, vì những tác dụng phụ không tốt cho sức khỏe. Những trường hợp trẻ đang bị nhiễm virus như bị nhiễm cúm hoặc đang mắc thủy đậu mà sử dụng Aspirin để hạ sốt sẽ làm gia tăng nguy cơ mắc hội chứng Reye (hội chứng gây tổn thương não và gan cấp tính) đây là một biến chứng rất nguy hiểm đối với trẻ, có thể dẫn đến tử vong.
-
Cách sử dụng thuốc hạ sốt cho bé
- Khi bé sốt trên 38.5 độ C kèm các dấu hiệu dưới đây, cha mẹ sẽ cho con uống thuốc hạ sốt:
– Sốt kèm mệt mỏi, li bì, thở nhanh…
– Sốt kèm shock: Shock nhiễm trùng, shock nhiễm khuẩn, shock do chức năng cơ thể phản ứng thái quá… (co giật, nôn ói, rối loạn tiêu hoá…)
– Sốt và có bệnh lí nền
– Sốt trong tình trạng tăng chuyển hoá như: bỏng, sau phẫu thuật…
– Sốt kèm mất nước
– Sốt kèm tình trạng trấn thương đầu
- Nên dùng dạng uống hay siro khi trẻ có thể uống được, nếu trẻ sốt kèm theo nôn nhiều không uống được, sốt cao co giật hay khi trẻ ngủ bố mẹ không muốn đánh thức thì dùng dạng viên đặt hậu môn.
- Liều dùng 10-15mg/kg/lần đối với Paracetamol, liều tối đa không quá 60mg/kg/ngày.
- Thời gian giữa 2 lần dùng thuốc đối với trẻ sơ sinh là từ 6-8 giờ nếu trẻ vẫn còn sốt trên 38,5 độ. Trẻ lớn hơn nếu trẻ vẫn còn sốt thì thời gian dùng thuốc cách nhau từ 4-6 giờ.
3. Những điều cần lưu ý khi sử dụng thuốc hạ sốt cho trẻ em
- Không tự ý dùng thuốc hạ sốt cho trẻ nhỏ dưới 3 tháng tuổi khi chưa có ý kiến của bác sĩ.
- Liều lượng thuốc hạ sốt cần dựa trên cân nặng thực tế của trẻ, chứ không phải theo tuổi. Sử dụng đúng liều để đảm bảo tính an toàn và hiệu quả hạ sốt nhanh cho trẻ.
- Không nên sốt ruột khi uống thuốc mà trẻ chưa hạ sốt ngay, cần tuân thủ khoảng cách an toàn giữa 2 lần sử dụng thuốc hạ sốt cho trẻ để phòng ngừa tình trạng quá liều, có thể dẫn đến ngộ độc cấp tính rất nguy hiểm đến tính mạng của trẻ.
- Thuốc hạ sốt dùng phải còn hạn sử dụng rõ ràng.
- Tuyệt đối không phối hợp sử dụng thuốc Paracetamol và thuốc Ibuprofen. Vì làm tăng tác dụng độc tính của thuốc.
- Dù là dạng thuốc nào viên đặt, siro hay dạng gói bột thì thành phần cũng như nhau, không nên nghĩ dùng 2 dạng thuốc khác nhau thì không cần tuân thủ thời gian giữa 2 lần sử dụng. Ví dụ như cho trẻ dùng thuốc hạ sốt dạng gói bột, nếu muốn sử dụng dạng viên đặt hậu môn thì cũng cần cách nhau tối thiểu 4 giờ và tối đa 4 lần/ ngày đối với Paracetamol.
Thuốc hạ sốt là một loại hay được sử dụng nhất là đối với trẻ em. Phụ huynh nên chú ý sử dụng thuốc làm sao cho an toàn và hiệu quả, tránh những tác dụng nguy hiểm đối với trẻ.