Theo số liệu tổng điều tra dinh dưỡng toàn quốc của Viện Dinh dưỡng Quốc gia, kẽm là vi chất rất quan trọng nhưng gần 70% trẻ em Việt Nam dưới 5 tuổi bị thiếu kẽm. Đây là một trong những nguyên nhân quan trọng khiến trẻ biếng ăn, suy dinh dưỡng, thấp còi.
Cụ thể hơn, cứ 10 trẻ dưới 5 tuổi có đến 7 trẻ thiếu kẽm và 10 bà mẹ có thai đến 8 người bị thiếu kẽm. Tỷ lệ thiếu kẽm ở phụ nữ có thai là 80,3%, phụ nữ tuổi sinh đẻ 63,6% và trẻ em dưới 5 tuổi là 69,4%.
Bữa ăn hằng ngày của người Việt thiếu thực phẩm giàu kẽm
Một trong những nguyên nhân chính lý giải tình trạng thiếu kẽm ở trẻ nhỏ đó là bữa ăn hằng ngày của người Việt Nam hiện thiếu các thực phẩm giàu kẽm, chất lượng của bữa ăn kém, thiếu thức ăn có nguồn gốc động vật. Riêng đối với trẻ thường hay biếng ăn, khẩu phần ăn của trẻ con không phong phú, hơn nữa, do cách chế biến thức ăn không hợp lý làm làm mất hàm lượng kẽm trong thức ăn.
Ngoài ra, trẻ cũng hay mắc các bệnh nhiễm trùng (ho, viêm đường hô hấp, tiêu chảy…) phải sử dụng nhiều kháng sinh dẫn tới hàm lượng kẽm trong cơ thể trẻ bị giảm…
Thiếu kẽm là nguyên nhân biếng ăn, thấp còi, suy dinh dưỡng?
Kẽm đóng vai trò quan trọng đối với sức khỏe, tham gia vào hoạt động của các enzyme, vào biểu hiện kiểu gen, phân chia tế bào và phát triển cơ thể, tham gia vào chức năng sinh sản, miễn dịch, điều hòa vị giác, cảm giác ngon miệng.
Kẽm rất cần thiết cho hoạt động của hệ thống miễn dịch. Những bé bị thiếu kẽm dễ bị nhiễm trùng, cảm lạnh và cảm cúm. Đặc biệt ở người lớn, thiếu kẽm là một trong những lý do chính gây ra rụng tóc. Nó làm suy yếu các tế bào trên da đầu và tóc bị gãy, khô.
Kẽm đóng một vai trò quan trọng trong việc học tập và trí nhớ. Thiếu kẽm làm cản trở các kỹ năng nhận thức và tổn thương hệ thống thần kinh. Thậm chí, thiếu kẽm gây ra chứng khó đọc. Thiếu kẽm ảnh hưởng đến vị giác và khứu giác khiến trẻ không có cảm giác ngon miệng khi ăn. Trẻ chậm phát triển thể chất đặc biệt là chiều cao.
Ngoài ra, kẽm cũng liên quan đến vấn đề rối loạn giấc ngủ của trẻ, ảnh hưởng xấu đến tinh thần làm dễ nổi cáu. Nguyên nhân do kẽm giúp vận chuyển canxi vào não, mà canxi là một trong những chất quan trọng giúp ổn định thần kinh.
Dấu hiệu nhận biết khi trẻ thiếu kẽm
Tuy nhiên, việc xét nghiệm xem trẻ có thiếu kẽm không lại không dễ dàng. Các mẹ hãy để ý đến một số biểu hiện của con để bổ sung kịp thời như bé hay bị nhiễm trùng tái phát nhiều lần, rối loạn tiêu hóa, chán ăn, nôn trớ, rối loạn giấc ngủ, ngủ không ngon giấc, hay khóc về đêm. Thiếu kẽm còn gây tổn thương với các biểu hiện rụng tóc, thương tổn vùng da và mắt, chậm phát triển.
Một số nghiên cứu cho thấy thiếu kẽm dễ mắc các bệnh lý nguy hiểm như: chán ăn, nôn, rối loạn tiêu hóa và chuyển hóa, suy giảm khả năng miễn dịch, viêm da, sạm và bong da mặt ngoài hai cẳng chân (vẩy cá). Nặng hơn, con sẽ suy dinh dưỡng, lùn, chậm dậy thì,…
Bổ sung kẽm cho con như thế nào cho đúng?
Như vậy, các mẹ cần kịp thời nắm vững vai trò của kẽm và có kế hoạch, biện pháp bổ sung kẽm cho con đầy đủ.
Theo khuyến cáo của tổ chức Y Tế Thế Giới (WHO), nhu cầu kẽm cho trẻ để phát triển chiều cao và thể chất tối ưu nhất tùy thuộc vào mỗi độ tuổi.
- Trẻ em dưới 3 tháng cần 3mg kẽm nguyên tố/ngày
- Trẻ từ 5 tháng – 12 tháng tuổi là 5 – 8 mg/ngày
- Trẻ từ 1 tuổi – 10 tuổi cần khoảng 10 – 15 mg/ngày
Với trẻ dưới 6 tháng tuổi nguồn kẽm tốt nhất và dễ hấp thu nhất chính là sữa mẹ. Tuy nhiên, lượng kẽm trong sữa mẹ sẽ giảm dần theo thời gian. Vì thế, người mẹ cần duy trì lượng kẽm trong sữa cũng như bổ sung thêm kẽm cho sự phát triển của trẻ.
Các mẹ có thể bổ sung kẽm cho trẻ qua các thực phẩm giàu kẽm hàng ngày như: tôm đồng, lươn, hàu, sò, gan lợn, sữa, thịt bò, lòng đỏ trứng, cá, đậu nành, các hạt có dầu (hạnh nhân, hạt điều, đậu phộng), cùi dừa già, khoai lang…
Trẻ từ 6 tháng tuổi trở lên có thể bổ sung kẽm qua thức ăn và thực phẩm bổ sung được bác sĩ chỉ định. Để trẻ hấp thụ kẽm tốt nhất nên bổ sung vitamin C cho trẻ từ chính các loại trái cây tươi giàu lượng vitamin C sẵn có như cam, chanh, quýt, bưởi… Ngoài ra, với trẻ biếng ăn, đặc biệt trẻ bị ốm nên uống bổ sung một số sản phẩm bổ sung vi chất kẽm kết hợp với Lysine, Taurine, Vitamin nhóm B…
Hiện nay trên thị trường có dòng kẽm hữu cơ ColosZinc được các mẹ tin dùng rộng rãi. Hoàn toàn dùng được cho cả mẹ bầu và trẻ nhỏ dưới 6 tháng tuổi. Với những ưu điểm vượt trội như nguyên liệu nhập khẩu từ Pháp, vị nhạt dễ uống, không có đường lactose nên dùng được cả cho trẻ bất dung nạp latose,… kẽm ColosZinc xứng đáng là sự lựa chọn hàng đầu của các mẹ bỉm trong một thị trường với vô vàn sản phẩm như hiện nay.