Bé biếng ăn có nên bổ sung men vi sinh?

Gần đây, khoa học đã phát hiện ra vai trò quan trọng của hệ vi sinh đường ruột với sự sống của con người. Vì thế, việc bổ sung lợi khuẩn qua chế phẩm men vi sinh ngày càng phổ biến. Đặc biệt với đối tượng con biếng ăn, tiêu hoá kém, cha mẹ tìm kiếm men vi sinh cho con. Vậy theo chuyên gia bé biếng ăn có nên bổ sung men vi sinh? Hãy cùng TTSKNK tìm hiểu để biết cách sử dụng men vi sinh hợp lý!

Men vi sinh là gì?

Các định nghĩa về men vi sinh 

Men vi sinh, tiếng anh là probiotics, một từ mới có nghĩa là “vì sự sống”. Từ này được sử dụng để đặt tên cho các vi khuẩn có lợi cho người và động vật.

Có nhiều nha khoa học đưa ra khái niệm về men vi sinh, cụ thể như sau:

• Fuller (1989) “A live microbial feed supplement which beneficially affects the host animal by improving its intestinal balance”. Tức là, một chế phẩm bổ sung vi sinh có lợi cho vật chủ bằng cách cải thiện cân bằng ruột.
• Một khái niệm tương tự được đề xuất bởi Havenaar and Huis in’t Veld (1992). “A viable mono or mixed culture of bacteria which, when applied to animal or man, beneficially affects the host by improving the properties of the indigenous flora”. Một  hỗn hợp của vi khuẩn, khi áp dụng cho động vật hoặc người, có ảnh hưởng có lợi đến vật chủ bằng cách cải thiện các tính chất của hệ thực vật bản địa.
• Một khái niệm gần đây nhất là “live microorganisms, which when consumed in adequate amounts, confer a health effect on the host”. Dịch là “các vi sinh vật sống, khi được tiêu thụ với số lượng đầy đủ, mang lại hiệu quả cho sức khoẻ của vật chủ” – (Guarner and Schaafsma, 1998).

Đặc điểm cơ bản của men vi sinh

Từ các định nghĩa trên, có thể rút ra hai đặc điểm cơ bản của men vi sinh:

• Probiotics – men vi sinh là thuật ngữ dành cho các sản phẩm chứa vi sinh vật sống;
• Cần thiết phải cung cấp đủ liều lượng vi khuẩn sinh học để phát huy tác dụng mong muốn.

Có nhiều sản phẩm trên thị trường tự gọi là “men vi sinh”, tuy nhiên lại không hề đáp ứng được 2 tiêu chí trên. Cũng có nhiều sản phẩm được quảng cáo với tên mỹ miều như men “sống”. Thực ra, bản chất muốn được men vi sinh thì đương nhiên phải “sống”.

Men vi sinh và men tiêu hoá có giống nhau?

• Nhận biết men vi sinh 

Men vi sinh là sản phẩm chứa vi sinh vật có lợi cho cơ thể. Một số chủng vi sinh thường gặp như: Lactobacillus acidophilus, Lactobacillus paraceisi, Lactobacillus reuteri, Bacillus clausi … Cha mẹ có thể quan sát bên cạnh tên chủng sẽ có thể những thông tin chỉ mật độ lợi khuẩn từ 10^6 – 10^10 cfu.

Cơ thể không tự sản sinh ra vi khuẩn, mà vi khuẩn sẽ tự xâm nhập qua quá trình ăn uống, bú mẹ… Điển hình như trẻ sinh mổ, sinh ra trong phòng vô trùng, hệ vi khuẩn chí chỉ xuất hiện khi trẻ bắt đầu bú mẹ. Cũng vì lý do không được tiếp xúc với hệ khuẩn trí qua âm đạo của mẹ như trẻ sinh thường, hệ vi sinh đường ruột của trẻ sinh mổ khác trẻ sinh thường. Hệ vi sinh của trẻ bú sữa công thức cũng khác trẻ bú mẹ.

• Men tiêu hoá

Men tiêu hoá khác hẳn men vi sinh. Men tiêu hoá bổ sung các enzym tiêu hoá. Các mẹ tưởng tượng enzym tiêu hoá như con dao để cắt nhỏ thức ăn. Ví dụ enzym proteaza tiêu hoá protein, enzym amylaze tiêu hoá tinh bột, enzym lipaza tiêu hoá chất béo… Enzym tiêu hoá có thể thì được cơ thể tự sản sinh ra, đồng thời cũng có thể lấy từ thức ăn bên ngoài, đặc biệt hoa quả, đồ ăn sống… Vì cơ thể tự sản sinh ra enzym, nên nếu bổ sung dài ngày có thể khiến nhược enzym tiêu hoá.

Về bản chất hai loại “men” này khác hẳn nhau, tuy nhiên đều vì hữu ích với hệ tiêu hoá, nên đôi khi có sự nhầm lẫn gọi chung là men tiêu hoá. Vì thế, cha mẹ cần đọc kỹ thành phần để xác định chính xác đó là men gì. Cũng có một số chế phẩm bổ sung cả vi sinh và enzym tiêu hoá. 

Men vi sinh có giúp trị biếng ăn cho trẻ không? 

Men vi sinh có những lợi ích gì?

Để hiểu được men vi sinh có trị biếng ăn cho trẻ, trước hết hiểu những tác dụng của men vi sinh.

Lợi khuẩn giúp tăng miễn dịch cho trẻ

Hệ miễn dịch của cơ thể có hai chức năng: một là phát hiện sớm ra yếu tố gây hại, hai là tiêu diệt chúng nhanh nhất. Lợi khuẩn có tác dụng tăng miễn dịch với cả hai chức năng này.

• Đầu tiên, lợi khuẩn giúp điều hoá tế bào trong phản ứng miễn dịch, kích thích cytokine. Từ đó chúng giúp cơ thể nhạy cảm hơn phát hiện tác nhân gây hại.
• Ngoài ra, chúng cũng tác động lên tuyến ức và kích thích tế bào lympho, tăng IgA, tiêu diệt mầm bệnh.
• Không phải bất kỳ phản ứng miễn dịch nào cũng có lợi cho cơ thể, ví dụ như dị ứng. Lợi khuẩn cũng giúp giảm kích ứng với thực phẩm.
• Có một số nghiên cứu chứng minh vai trò của lợi khuẩn giúp trung hoà các gốc tự do, tương tự các chất oxi hoá.

Tác dụng lên hệ tiêu hoá thông qua cơ chế miễn dịch 

• Lợi khuẩn giúp cân bằng hệ vi sinh đường ruột, từ đó ngăn cản sự phát triển của vi khuẩn có hại
• Vi khuẩn có lợi cũng giúp điều tiết các độc tố của hại khuẩn.
• Chúng cũng cạnh tranh dinh dưỡng, nơi cư trú với hại khuẩn, tạo ra hàng rào bảo vệ hệ tiêu hoá.
• Lợi khuẩn trong men vi sinh giúp điều tiết enzym tiêu hoá tự nhiên, giúp tăng hấp thụ dinh dưỡng.
• Một số lợi khuẩn như L. Paraceisi được chứng minh tạo ra kháng thể. Thậm chí tạo ra các vitamin như vitamin nhóm B và các chất kháng khuẩn tiêu diệt hại khuẩn.

Dựa vào các tác dụng trên, men vi sinh được chứng minh có lợi cho hệ tiêu hoá. Cụ thể, giúp cải thiện vấn đề rối loạn tiêu hoá, giúp tăng cường hấp thụ dinh dưỡng.

Men vi sinh giúp trẻ hết biếng ăn?

Bé Biếng ăn là một hệ quả của nhiều nguyên nhân khác nhau . Có thể do rối loạn tiêu hoá, thiếu vi chất, sai phương pháp ăn, hoặc do các yếu tố bệnh lý … Vì thế, nếu muốn giúp trẻ hết biếng ăn, cần tìm ra nguyên nhân gây biếng ăn ở trẻ.

• Con biếng ăn do tiêu hoá kém có nên sử dụng men vi sinh? 

Có thể khẳng định: Men vi sinh rất có lợi để trị biếng ăn cho trẻ tiêu hoá kém. Các biểu hiện tiêu hoá kém cụ thể: táo bón, tiêu chảy, sống phân, kém hấp thụ, ăn không tăng cân … 

• Bé biếng ăn do thiếu vi chất có nên sử dụng men vi sinh? 

Những trẻ thiếu vi chất cũng có thể biếng ăn. Các vi chất thường thiếu ở trẻ như các vitamin A, D, kẽm, sắt, canxi… Lời khuyên là với những trẻ này, cha mẹ nên cải thiện biếng ăn bằng cách bổ sung thêm vitamin tổng hợp. 

• Con biếng ăn do các nguyên nhân khác

Nếu do các nguyên nhân khác thì cần thay đổi từ đó. Tuy nhiên nhiều con biếng ăn kéo dài, khi đó tạo thành vòng luẩn quẩn. Ví dụ, biếng ăn lâu thì sẽ thiếu vi chất. Ăn uống không đa dạng thì các enzym tiêu hoá cũng không tiết ra đều. Ngay cả với trẻ lười ăn rau, thì hệ vi sinh đường ruột cũng không tốt. Vì các bạn lợi khuẩn chỉ thích “chất xơ”, ăn uống đa dạng cũng giúp hệ vi sinh đường ruột cân đối. Từ đó, enzym tiêu hoá tiết ra đều và ăn ngon. Đúng là một vòng luẩn quẩn.

Chính vì thế, đây là lý do vì sao bé biếng ăn dài ngày dù do nguyên nhân gì cũng nên bổ sung thêm men vi sinh. Đồng thời, cha mẹ chú ý đến những sai lầm khác, để khắc phục nhanh nhất tình trạng biếng ăn của bé. 

Xem thêm: Cách chọn men vi sinh tốt cho trẻ bằng 3 tiêu chí đơn giản