Ăn dặm là bước ngoặt quan trọng trong hành trình phát triển của trẻ. Đây là giai đoạn bé bắt đầu làm quen với thức ăn ngoài sữa, từ đó phát triển kỹ năng nhai – nuốt và tạo nền tảng dinh dưỡng cho những năm tháng tiếp theo. Tuy nhiên, nếu không tuân thủ các nguyên tắc khi ăn dặm cho bé, trẻ rất dễ gặp tình trạng biếng ăn, rối loạn tiêu hóa hoặc suy dinh dưỡng.
Vậy ăn dặm thế nào là đúng cách? Mẹ hãy cùng tìm hiểu những nguyên tắc cốt lõi sau đây.
Danh Mục
1. Bắt đầu đúng thời điểm – không sớm, không muộn
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến cáo nên bắt đầu ăn dặm khi bé tròn 6 tháng tuổi, vì lúc này:
-
Hệ tiêu hóa của trẻ đã phát triển tương đối hoàn chỉnh.
-
Nhu cầu dinh dưỡng đã vượt quá khả năng cung cấp của sữa mẹ.
-
Bé có thể ngồi vững, giữ đầu thẳng và biết đưa thức ăn vào miệng.
👉 Ăn dặm sớm (trước 5 tháng) dễ gây hại hệ tiêu hóa, còn ăn dặm muộn (sau 7 tháng) có thể khiến trẻ chậm phát triển kỹ năng ăn, thiếu vi chất dinh dưỡng.
2. Tuân thủ nguyên tắc “ít – nhiều”, “loãng – đặc”.
Khi mới bắt đầu, mẹ nên cho bé ăn bột loãng, vị ngọt tự nhiên (từ rau củ, gạo, sữa mẹ) trước. Sau 1 tuần, có thể chuyển sang bột với thịt, cá, trứng… để bổ sung đạm và sắt.
Ngoài ra, nên tăng dần độ đặc và lượng thức ăn theo tháng tuổi. Tránh ép bé ăn quá nhiều khi mới tập.
3. Đa dạng thực phẩm – tránh đơn điệu
Một nguyên tắc khi ăn dặm cho bé rất quan trọng là đa dạng hóa thực đơn: kết hợp đầy đủ nhóm chất bột – đạm – béo – vitamin và khoáng chất. Nhờ đó:
-
Trẻ nhận đủ vi chất để phát triển chiều cao, trí não và miễn dịch.
-
Hạn chế nguy cơ thiếu máu, thiếu kẽm, thiếu vitamin D, A…
-
Giúp bé không bị ngán và hình thành thói quen ăn uống lành mạnh.
4. Ăn từ ít đến nhiều, từ loãng đến đặc
Mẹ cần kiên nhẫn theo dõi khả năng nuốt, tiêu hóa của trẻ. Nếu bé mới làm quen với thức ăn thô, chỉ nên cho ăn vài thìa nhỏ, sau đó tăng dần lượng và độ đặc theo độ tuổi.
💡 Gợi ý:
6 tháng: ăn 1 bữa/ngày, mỗi bữa 1–2 thìa, dạng lỏng.
7–8 tháng: 2 bữa/ngày, thức ăn sánh mịn.
9–12 tháng: 3 bữa/ngày, có thể tập nhai thức ăn mềm.
5. Không ép ăn – tôn trọng nhu cầu của bé
Nhiều mẹ lo bé ăn ít mà ép con ăn đến khóc, nôn trớ. Điều này có thể gây ám ảnh ăn uống, tạo thành vòng luẩn quẩn biếng ăn. Hãy để con được chủ động trong việc ăn: khi nào ăn, ăn bao nhiêu, dừng lúc nào.
👉 Tôn trọng bé không có nghĩa là để con bỏ bữa, mà là lắng nghe tín hiệu đói – no của trẻ.
6. Bổ sung vi chất đúng cách nếu cần
Trong giai đoạn ăn dặm, trẻ rất dễ thiếu sắt, kẽm, vitamin D, đặc biệt nếu ăn uống kém hoặc chỉ ăn cháo trắng rau củ. Mẹ nên:
-
Cho bé đi khám dinh dưỡng nếu có dấu hiệu chậm tăng cân, rụng tóc vành khăn, hay đổ mồ hôi trộm, biếng ăn kéo dài.
-
Tư vấn bác sĩ về việc bổ sung vi chất qua đường uống nếu cần thiết.
Hiểu và áp dụng đúng các nguyên tắc khi ăn dặm cho bé sẽ giúp mẹ tránh được nhiều sai lầm phổ biến, từ đó xây dựng nền tảng dinh dưỡng vững chắc cho con ngay từ những năm tháng đầu đời. Hãy kiên nhẫn, lắng nghe và đồng hành cùng bé trên hành trình ăn dặm một cách khoa học và yêu thương.